ئاخبارات ئېلان قىلىش – دەرھال تارقىتىش ئۈچۈن
سۈرگۈندىكى شەرقىي تۈركىستان ھۆكۈمىتى (ETGE)
East-Turkistan.Net
contact@East-Turkistan.Net
25-سېنتەبىر 2024
سۈرگۈندىكى شەرقىي تۈركىستان ھۆكۈمىتى سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ 75 يىل بۇرۇن خىيانەت قىلغانلىقىنى ئۇنتۇپ قالغىنى يوق، بۇ خىيانەت خىتاينىڭ شەرقىي تۈركىستاننى رەھىمسىزلەرچە ئىشغال قىلىشىغا شارائىت ھازىرلاپ بەردى. شەرقىي تۈركىستاننىڭ يادرولۇق رەھبەرلىرىنىڭ قەستلەپ ئۆلتۈرۈلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان بۇ خىيانەتچىلىك ھەرىكىتى مىللەتنى خىتاي كوممۇنىستلىرىنىڭ تاجاۋۇزىغا ئاسارەتتە قويدى. بۇ خىيانەت نەچچە ئون يىل داۋاملاشقان مۇستەملىكىچىلىك شۇنداقلا ئۇيغۇر ۋە باشقا تۈرك خەلقلىرىنىڭ ئىرقىي قىرغىنچىلىقىغا يول ئاچتى، مىليونلىغان كىشىنىڭ ھاياتىنى ۋەيران قىلدى.
1949-يىلى 9-ئايدا ، سوۋېت ئىتتىپاقى شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتى (ETR) رەھبەرلىرىنىڭ 27-ئاۋغۇست سەھنە «ئايروپىلان چۈشۈپ كېتىش» ۋەقەسىدە قازا قىلغانلىقىنى پىلانلىغاندىن كېيىن ، ETR نىڭ 30 يۇقىرى دەرىجىلىك سىياسىي ۋە ھەربىي رەھبىرىنى قەستلەپ ئۆلتۈردى. بۇ قەستەن ھەرىكەتلەر شەرقىي تۈركىستاننىڭ رەھبەرلىك ۋە مۇداپىئە ئىقتىدارىنى ئاجىزلاشتۇردى. 1949-يىلى 10-ئاينىڭ 12-كۈنى ، سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ قوللىشى ئارقىسىدا ، ئەينى ۋاقىتتا يېڭىدىن قۇرۇلغان خىتاي ھۆكۈمىتى (جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى) خىتاي كومپارتىيىسى باشچىلىقىدا شەرقىي تۈركىستانغا بېسىپ كىرىپ، ئىشغال قىلدى.
جۇڭگو ھۆكۈمىتى 1954-يىلى 3-ئايدا رادىئودا رەسمىي ئېلان قىلىپ ، 1949-يىلى ئۆكتەبىردىن 1954-يىلى 1-ئايغىچە بولغان ئارىلىقتا ، خىتاي تاجاۋۇزچى ئارمىيىسىنىڭ 150 مىڭدىن ئارتۇق شەرقىي تۈركىستانلىقنى ئۆلتۈرگەنلىكىنى جاكارلاپ، ئۇلارغا «خىتاينىڭ دۈشمىنى ۋەئەكسىلئىنقىلابچىلار» دەپ قالپاق كىيدۈرگەن. بۇ كەڭ كۆلەملىك قىرغىنچىلىقلار خىتاينىڭ ئىشغالىيىتىنى مۇستەھكەملەش ۋە ئۇنىڭ مۇستەملىكىسىگە قارشى تۇرۇش ھەرىكىتىنى يوقىتىشتىكى ھالقىلىق باشلانغۇچ قەدەم ئىدى.
نەچچە ئون يىلدىن كېيىن ئېلان قىلىنغان ئامېرىكا مەركىزى ئاخبارات ئىدارىسىنىڭ دوكلاتى سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ شەرقىي تۈركىستانغا خىيانەت قىلغانلىقىنى تېخىمۇ ئىسپاتلايدۇ. دوكلاتتا مۇنداق دېيىلدى: «خىتاي كوممۇنىستلىرى ئۆزلىرىنىڭ سىنكياڭنى (شەرقىي تۈركىستان) نى ئىشغال قىلىشنى خالايدىغانلىقىنى بىلدۈردى ، ھالبۇكى شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئەمەلدارلىرى ۋە خەلقى خىتايدىن مۇستەقىللىقىنى ساقلاپ قېلىشنى قارار قىلدى». سوۋېت ئىتتىپاقى شەرقىي تۈركىستاننىڭ ئاساسلىق رەھبەرلىرى ۋە ھەربىي ئەمەلدارلىرىنى قەستلەپ ئۆلتۈرۈش ئارقىلىق، خىتاينىڭ دۆلەتنى ئىشغال قىلىۋېلىشىغا كاپالەتلىك قىلدى.
ETGE نىڭ رەئىسى دوكتور مەمتمىن ئەلا مۇنداق دېدى: «سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ بۇ خىيانەتچىلىكى پەقەت شەرقىي تۈركىستاننى ئىشغال قىلىشنى كەلتۈرۈپ چىقارمىدى-ئۇ خەلقىمىزنىڭ يوقىلىشىغا يول ئاچتى». 75 يىلدىن كېيىن، دۇنيا يەنە ئازاب-ئوقۇبەتلىرىمىزگە پەرۋا قىلماسلىقتەك ئۇنداق جىنايەتنى تەكرار قىلماسلىقى كېرەك. بىز شەھىدلەرنى ئەسلەيمىز ۋە ياشاش، ئىززەت-ھۆرمەت ۋە مۇستەقىللىقىمىزنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش كۈرىشىمىزنى داۋاملاشتۇرۇش ئارقىلىق ئۇلارنىڭ قىساسىنى ئالىمىز».
ئۆتكەن 75 يىلدا ، خىتاينىڭ جەڭگىۋار ئىشغالىيىتى مىليونلىغان ئۇيغۇر، قازاق، قىرغىز ۋە باشقا تۈرك خەلقلىرىنىڭ ئىرقىي قىرغىنچىلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى. بۇ كەڭ كۆلەمدە تۈرمىگە سولاش، مەجبۇرىي ئەمگەككە سېلىش، مەجبۇرىي تۇغماس قىلىش ۋە شەرقىي تۈركىستاننىڭ مەدەنىيىتى، تىلى ۋە كىملىكىنى سىستېمىلىق يوقىتىش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئائىلىلەر پارچىلىنىپ كەتتى، مەدەنىيەت مىراسلىرى ۋەيران بولدى، بىر مىليوندىن ئارتۇق ئۇيغۇر ۋە باشقا شەرقىي تۈركىستانلىقلارنىڭ بالىلىرى خىتاي دۆلەت قارمىقىدىكى ئۇيغۇر ۋە تۈرك يىلتىزىدىن مەھرۇم قالغان يېتىم بالىلار ۋە ياتاقلىق مەكتەپلەردە ماڭقۇرتلاشتۇرۇلىۋاتىدۇ.
ETGE تاشقى ئىشلار مىنىستىرى سالىھ خۇدايار مۇنداق دېدى: «خىتاينىڭ شەرقىي تۈركىستاننى ئىشغال قىلىشى ۋە مۇستەملىكە قىلىشى 21-ئەسىردىكى ئەڭ چوڭ ئىنسانىي پاجىئەدۇر، ئۇ ئىنسان قېلىپىدىن چىققان رەھىمسىزلىك بولۇپلا قالماي، ئىرقىي قىرغىنچىلىقنىڭ تۈپ سەۋەبىدۇر». «خەلقئارا جەمئىيەت شەرقىي تۈركىستاننى ئىشغال قىلىنغان دۆلەت دەپ تونۇپ، خىتاينى ئىشغال قىلىش، ئىرقىي قىرغىنچىلىق ۋە ئىنسانىيەتكە قارشى تۇرۇش جىنايىتى ئۈچۈن جاۋابكارلىققا تارتىشى كېرەك».
ETGE خەلقئارا جەمئىيەتنى جىددىي ھەرىكەت قىلىشقا چاقىردى:
1949-يىلى 10-ئاينىڭ 12-كۈنى باشلانغان خىتاينىڭ قوراللىق تاجاۋۇزچىلىقى ۋە ئىشغالىيىتىنى ئەيىبلەڭ ھەمدە شەرقىي تۈركىستان خەلقىنىڭ چەتئەل ئىشغالىيىتىگە قارشى تۇرۇش ۋە مۇستەقىللىقىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشنىڭ قانۇنلۇق ھوقۇقىنى ئېتىراپ قىلىڭ.
شەرقىي تۈركىستاننى ئىشغال قىلىنغان دۆلەت دەپ ئېتىراپ قىلىڭ، خىتاينىڭ مۇستەملىكىسى ۋە ئىشغالىيىتى ئۇيغۇر، قازاق، قىرغىز ۋە باشقا تۈرك خەلقلىرىگە قارشى ئېلىپ بېرىلىۋاتقان ئىرقىي قىرغىنچىلىقنىڭ تۈپ سەۋەبى ئىكەنلىكىنى ئېتىراپ قىلدى.
ئۇندىن باشقا ، ب د ت ئومۇمىي مەجلىسىنىڭ 1973-يىلى 30-نويابىردىكى 3070-نومۇرلۇق قارارىغا ئاساسەن، خەلقنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى ۋە مۇستەملىكىچى دۆلەتلەرگە تېزلىكتە مۇستەقىللىق ھوقۇقىنى قايتا تەكىتلەيدىغان قارارىغا ئاساسەن، دۇنيا جامائىتىنى:
خەلقئارا سوت مەھكىمىسى (ICJ) ۋە خەلقئارا جىنايى ئىشلار سوتى (ICC) قاتارلىق خەلقئارا قانۇن ئورگانلىرى ئارقىلىق ئىنسانىيەت ۋە ئىرقىي قىرغىنچىلىق جىنايىتى بىلەن خىتاي ۋە ئۇنىڭ ئەمەلدارلىرىنى جاۋابكارلىققا تارتىڭ.
ب د ت نىڭ قارارىغا ئاساسەن، شەرقىي تۈركىستان خەلقىنىڭ ئازادلىق كۈرىشىنىڭ قانۇنلۇقلۇقىنى ئېتىراپ قىلىڭ، بارلىق ئاماللارنى ئىشلىتىپ چەتئەل (جۇڭگو) ھۆكۈمرانلىقىغا قارشى تۇرۇڭ.
ھەر كۈنى مىليونلىغان ئۇيغۇر ۋە باشقا تۈرك خەلقلىرى جۇڭگو ئىشغالىيىتى ئاستىدا تەسەۋۋۇر قىلغۇسىز دەھشەتلەرگە دۇچ كېلىدۇ. مىليونلىغان ئۇيغۇر ۋە باشقا تۈرك خەلقلىرى تۈرمىدە قېلىپ ۋەھشىي قىيناش، تۇغماس قىلىش ۋە مەجبۇرىي ئەمگەككە سېلىش قاتارلىق ھەقسىز مۇئامىلىلەرگە جۈملىدىن ئىرقىي قىرغىنچىلىققا ئۇچرايدۇ.
21-ئەسىردىكى بۇ ئىرقىي قىرغىنچىلىق داۋام قىلىۋاتقاندا دۇنيا سۈكۈت قىلالمايدۇ. ETGE ھۆكۈمەتلەرنى، خەلقئارالىق تەشكىلاتلارنى ۋە پۇقرالار جەمئىيىتىنى ئىتتىپاقداش بولۇشقا چاقىردى. شەرقىي تۈركىستان خەلقى خەلقئارا قانۇن ۋە ب د ت نىزامنامىسىدە بەلگىلەنگەندەك، شەرقىي تۈركىستان خەلقىنىڭ ئەركىنلىك، ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ۋە ئۇلارنىڭ مەدەنىيەت ۋە مىللىي كىملىكىنى قوغداشتىن ئايرىلالمايدىغان ھوقۇقى بار.
1949-يىلى 9-ئايدا شەھىد بولغان شەرقىي تۈركىستان رەھبەرلىرىنى ئەسلىگىنىمىزدە، شەرقىي تۈركىستاننى ئازاد قىلىشتىكى تەۋرەنمەس ۋەدىمىزنى قايتا تەكىتلەيمىز. بىزنىڭ ئەركىنلىك كۈرىشىمىز داۋاملاشماقتا، ۋەتىنىمىزنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقىنى قولىمىزغا ئالغۇچە ۋە تاجاۋۇزچىلارنىڭ ئىشغالىيىتىدىن مۇستەقىل بولغۇچە ئارام ئالمايمىز. بىز دۇنيا جامائەتچىلىكىنىڭ بۇ قاراڭغۇ خاتىرە كۈنىنى ئەسلەپ، ئىرقىي قىرغىنچىلىقنى ئاخىرلاشتۇرۇشىنى، مۇستەقىللىقنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشىمىزگە ياردەم قىلىشىنى ۋە شەرقىي تۈركىستان خەلقىنىڭ ئادالەتكە ئېرىشىشىگە كاپالەتلىك قىلىشىنى تەلەپ قىلىمىز.
